Header afbeelding

Behandeling van gebitsslijtage (demo)

2018/1

Behandeling van gebitsslijtage (demo)

2018/1

Samenvatting

Er komt steeds meer bewijs dat een terughoudende en minimaal invasieve aanpak bij de meeste patiënten met ernstige gebitsslijtage de voorkeur verdient. Deze patiënten hebben een hoog risico op het falen van restauraties. Bij patiënten zonder directe hulpvraag lijkt monitoren de juiste weg te zijn om het proces voor de patiënt te verduidelijken. Wanneer blijkt dat de slijtage (sterk) is toegenomen en preventieve maatregelen niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd, kan een gedeeltelijke of volledige restauratieve rehabilitatie worden uitgevoerd volgens het zogenaamde dynamisch behandelconcept. In ieder geval dient zo weinig mogelijk gezond tandweefsel te worden weggenomen en wordt bij voorkeur een additieve restauratietechniek toegepast.

Leerdoelen

Na het doorlopen van deze eLearning kunt u:

  • gebitsslijtage benoemen en de etiologie duiden;
  • gebitsslijtage herkennen (kwalificeren) en de ernst bepalen (kwantificeren);
  • gebitsslijtage monitoren;
  • de bij een individu passende behandeling kiezen.

Auteurs

Dr. Wetselaar, P.

Peter Wetselaar studeerde in 1986 als tandarts af aan de Universiteit van Amsterdam. Sindsdien is hij werkzaam in een algemene praktijk (nu ook verwijspraktijk) in Heemstede. Van 2004 tot 2007 volgde hij de postinitiële opleiding Orale kinesiologie aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Naast zijn eigen praktijk is hij sinds 2011 chef de clinique van de stafkliniek Orale kinesiologie van het ACTA en sinds 2014 opleider van de postinitiële opleiding Orale kinesiologie, thans onderdeel van Oral Health Sciences (OHS). In 2016 verdedigde hij met succes aan de Universiteit van Amsterdam zijn proefschrift The Tooth Wear Evaluation System: development and applications. Hij is erkend als tandarts-gnatholoog door de Nederlandse Vereniging voor Gnathologie en Prothetische Tandheelkunde (NVGPT), als restauratief-tandarts door de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde (NVVRT) en als tandarts-slaapgeneeskundige door de Nederlandse Vereniging voor Tandheelkundige Slaapgeneeskunde (NVTS).

Dr. Loomans, B.A.C.,

Bas Loomans (1974) promoveerde in 2007 aan de Radboud Universiteit te Nijmegen op het proefschrift Proximal contact tightness of posterior composite restorations. In 2008 werkte hij enkele maanden als gastdocent en onderzoeker bij de KU Leuven. In december 2021 werd hij benoemd tot hoogleraar Orale functieleer en Restauratieve tandheelkunde aan het Radboudumc. Hij is betrokken bij diverse onderzoeksprojecten en geeft onderwijs aan studenten en PAOT-cursussen aan tandartsen. Hij wordt geregeld gevraagd voor lezingen in binnen- en buitenland. Tevens is hij projectleider van het Radboud Tooth Wear Project, een klinisch project dat zich richt op de etiologie en behandeling van ernstige gebitsslijtage. Daarnaast is hij begeleider van een zestal PhD-studenten die onderzoek doen naar ernstige gebitsslijtage en smart composietmaterialen. Hij is (co)auteur van zeventig internationale publicaties en hij schreef hoofdstukken voor diverse leerboeken. Naast zijn aanstelling bij het Radboudumc is hij een dag per week werkzaam als algemeen practicus in de verwijs- en groepspraktijk Mondzorg Oost te Nijmegen, waar zijn speciale aandacht uitgaat naar de behandeling van verworven en aangeboren gebitsafwijkingen zoals ernstige gebitsslijtage, schisis en amelogenesis imperfecta met adhesieve, reconstructieve tandheelkunde.

Dr. Opdam, N.J.M.,

Niek Opdam studeerde in 1980 af als tandarts aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN). Hij is reeds vele jaren als universitair hoofddocent verbonden aan het Radboudumc te Nijmegen. Naast het geven van onderwijs doet hij onderzoek op het terrein van de restauratieve tandheelkunde met als speciale aandachtsgebieden restauratief werk in de algemene praktijk, secundaire cariës en ernstige gebitsslijtage. In 1998 promoveerde Opdam op het proefschrift Clinical procedures for posterior composite restorations. Hij schreef meer dan 120 artikelen in internationale tijdschriften. Hij is spreker op diverse congressen over de gehele wereld. Van 2012-2016 was hij visiting professor aan de Federal University of Pelotas, Brazilië. Opdam is daarnaast editorial board member van het Journal of Dentistry en het Journal of Adhesive Dentistry, en board member van de European Federation of Conservative Dentistry. Tevens was hij voorzitter van de Practice Based Research Group van de International Association for Dental Research (IADR). Naast zijn aanstelling bij de universiteit heeft hij een parttime verwijspraktijk in Den Bosch met als differentiatie de adhesieve tandheelkunde.

Prof. dr. Lobbezoo, F.

Frank Lobbezoo is tandarts-gnatholoog en hoogleraar orale kinesiologie. Hij studeerde in 1988 cum laude af aan de Universiteit van Utrecht. In 1992 promoveerde hij aan diezelfde universiteit op het gebied van de temporomandibulaire disfunctie, waarna hij gedurende drie jaar postdoctoraal onderzoek verrichtte aan de Universiteit van Montreal (Quebec, Canada). Daar legde hij zich toe op de tandheelkundige slaapgeneeskunde, in het bijzonder de orale bewegingsstoornissen. Sinds 1996 is hij werkzaam bij het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), alwaar hij in 2005 als hoogleraar werd benoemd. Sinds 2014 is hij voorzitter van de afdeling Mondgezondheidswetenschappen en vicedecaan. Frank Lobbezoo is Past-President van de European Academy for Craniomandibular Disorders (EACD) en van het International Consortium for RDC/TMD-based Research, een netwerk van de International Association for Dental Research (IADR), Visiting Professor aan de University of Adelaide in South-Australia, en Visiting Professor aan het College of Dentistry van de New York University. In 2016 ontving hij een Honorary Professorship van de School & Hospital of Stomatology Shandong University in Jinan, Shandong, China.

Opmerkingen

Toets

Bij dit nascholingsprogramma hoort een afsluitende toets. De 4 KRT en Q-keurmerk punten worden toegekend als u de toets succesvol (≥ 70% correct beantwoord) hebt afgerond.

Entreetoets

1. Fysiologische slijtage is gemakkelijk te onderscheiden van pathologische slijtage.

2. De diagnostische trias bij gebitsslijtage wordt gevormd door een zorgvuldig afgenomen anamnese, ingevulde vragenlijsten, en het kwalificeren van het slijtageproces.

3. Monitoren van gebitsslijtage is een passief proces.

Verklarende woordenlijst
Literatuurlijst

 Op alfabetische volgorde:

  • Aanen MC, Numans ME, Weusten BL, Smout AJ. Diagnostic value of the Reflux Disease Questionnaire in general practice. Digestion 2006;74:162-168.
  • Abduo J, Lyons K. Clinical considerations for increasing occlusal vertical dimension: a review. Austr Dent J. 2012;57:2-10.
  • Abduo J, Tennant M. Impact of lateral occlusion schemes: A systematic review. J Prosthet Dent. 2015 Aug;114(2):193-204. doi: 10.1016/j.prosdent.2014.04.032. Epub 2015 May 5. Review
  • Abe S, Yamaguchi T, Rompré PH, De Grandmont P, Chen YJ, Lavigne GJ. Tooth wear in young subjects: a discriminator between sleep bruxers and controls? Int J Prosthodont. 2009;22:342-350.
  • Abraham-Inpijn L, Russell G, Abraham DA, Bäckman N, Baum E, Bullón-Fernández P, Declerck D, Fricain JC, Georgelin M, Karlsson KO, Lamey PJ, Link-Tsatsouli I, Rigo O. A patient-administered Medical Risk Related History questionnaire (EMRRH) for use in 10 European countries (multicenter trial). Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2008;105:597-605.
  • Ahmed KE. The psychology of tooth wear. Spec Care Dentist. 2013;33:28-34. Review.
  • Amerongen B van, Putten GJ van der. Droge mond door medicijngebruik? www.drymouth.info informeert over xerostomie als bijwerking. Ned Tandartsenblad 2002;57:837-839.
  • Asvesti C, Guadagni F, Anastasiadis G, Zakopoulou N. Hydrofluoric acid burns. Cutis 1997;59:306–8.
  • Attin T, Filli T, Imfeld C, Schmidlin PR. Composite vertical bite reconstructions in eroded dentitions after 5·5 years: a case series. J Oral Rehabil. 2012;39:73-79.
  • Banerji S, Mehta SB, Millar BJ. Cracked tooth syndrome. Part 1: Aetiology and diagnosis. British Dental Journal 2010;208:459-463.
  • Bartlett D, Dugmore C. Pathological or physiological erosion − is there a relationship to age? Clin Oral Investig. 2008 Mar;12 Suppl 1:S27-31. doi: 10.1007/s00784-007-0177-1. Epub 2008 Jan 29.
  • Bartlett D, Ganss C, Lussi A. Basic Erosive Wear Examination (BEWE): a new scoring system for scientific and clinical needs. Clin Oral Investig. 2008;12 (Suppl 1):S65-68.
  • Bartlett D, Sundaram G. An up to 3-year randomized clinical study comparing indirect and direct resin composites used to restore worn posterior teeth. Int J Prosthodont. 2006;19:613-617.
  • Carvalho T, Colon P, Ganss C, Huysmans M, Lussi A, Schlueter N, Schmmalz G, Shelis P, Bjorg Tveit A, Weigand A. Consensus report of the European Federation of Conservative Dentistry: erosive tooth wear – diagnosis and management. Swiss Dental Journal SSO. 2016;126;342-346.
  • Carvalho TS, Lussi A, Jaeggi T, Gambon DL. Erosive tooth wear in children. Monogr Oral Sci. 2014;25:262-278.
  • Creugers NH. Minimal invasive dentistry. A revolutionary concept? Ned Tijdschr Tandheelkd. 2003;110:215-217.
  • Dahl BL, Krogstad O, Karlsen K. An alternative treatment of cases with advanced localized attrition. J Oral Rehabil. 1975;2:209-214.
  • Dahl BL, Krogstad O. The effect of a partial bite raising splint on the occlusal face height. An x-ray cephalometric study in human adults. Acta Odontol Scand. 1982;40(1):17-24.
  • Elderton RJ. Clinical studies concerning re-restoration of teeth. Adv Dent Res. 1990;4:4-9.
  • Eusebi LH, Ratnakumaran R, Yuan Y, Solaymani-Dodaran M, Bazzoli F, Ford AC. Global prevalence of, and risk factors for, gastro-oesophageal reflux symptoms: a meta-analysis. Gut. 2018 Mar;67(3):430-440. doi: 10.1136/gutjnl-2016-313589. [Epub ahead of print.]
  • Ferreira EL, Christmann RB, Borba EF, Borges CT, Siqueira JT, Bonfa E. Mandibular function is severely impaired in systemic sclerosis patients. J Orofac Pain. 2010;24:197-202.
  • Gandara BK, Truelove EL. Diagnosis and management of dental erosion. J Contemp Dent Pract. 1999;1:16-23. Review.
  • Ganss C, Lussi A. Diagnosis of erosive tooth wear. Monogr Oral Sci. 2014;25:22-31. doi: 10.1159/000359935. Epub 2014 Jun 26. Review.
  • Giannopoulou C, Dudic A, Pandis N, Kiliaridis S. Slow and fast orthodontic tooth movement: an experimental study on humans. Eur J Orthod. 2016 Aug;38(4):404-408.
  • Gough MB, Setchell DJ. A retrospective study of 50 treatments using an appliance to produce localized occlusal space by relative axial tooth movement. Br Dent J. 1999 Aug 14;187(3):134-139.
  • Gulamali AB, Hemmings KW, Tredwin CJ, Petrie A. Survival analysis of composite Dahl restorations provided to manage localised anterior tooth wear (ten year follow-up). Br Dent J. 2011;211:E9.
  • Güth JF, Almeida E, Silva JS, Ramberger M, Beuer F, Edelhoff D. Treatment concept with CAD/CAM-fabricated high-density polymer temporary restorations. J Esthet Rest Dent 2012;24:310-318.
  • Hamburger J, Opdam N, Loomans B. Direct Posterior Esthetics: A Management Protocol for the Treatment of Severe Tooth Wear with Resin Composite. In: Banerjee A. Minimally Invasive Esthetics: Essentials in Esthetic Dentistry Series. Elsevier Health Sciences; 2015. Chapter 6 and 7.
  • Hamburger JT, Opdam NJ, Bronkhorst EM, Kreulen CM, Roeters JJ, Huysmans MC. Clinical performance of direct composite restorations for treatment of severe tooth wear. J Adhes Dent. 2011;13:585-593.
  • Hara AT, Zero DT. The potential of saliva in protecting against dental erosion. Monogr Oral Sci. 2014;25:197-205. doi: 10.1159/000360372. [Epub 2014 Jun 26.] Review.
  • Hellwig E, Lussi A. Oral hygiene products, medications and drugs – hidden aetiological factors for dental erosion. Monogr Oral Sci. 2014;25:155-162. doi: 10.1159/000359942. Epub 2014 Jun 26. Review.
  • Jaeggi T, Lussi A. Prevalence, incidence and distribution of erosion. Monogr Oral Sci. 2014;25:55-73. doi: 10.1159/000360973. [Epub 2014 Jun 26.] Review.
  • Jonsson R, Vogelsang P, Volchenkov R, Espinosa A, Wahren-Herlenius M, Appel S. The complexity of Sjögren's syndrome: novel aspects on pathogenesis. Immunol Lett. 2011;141:1-9.
  • Kahrilas PJ. Gastroesophageal reflux disease and its complications. In: Sleisenger MH, Scharschmidt B, Sleisenger MH, Klein S, eds. Sleisenger & Fordtran's Gastrointestinal and Liver Disease Pathophysiology, Diagnosis, Management. 6th ed. Philadelphia, PA: W.B. Saunders, 1998:498-514.
  • Katzka DA, Rustgi AK. Gastroesophageal reflux disease and Barrett's esophagus. Med Clin North Am. 2000;84:1137-1161.
  • Lambrechts P, Braem M, Vuylsteke-Wauters M, Vanherle G. Quantitative in vivo wear of human enamel. J Dent Res. 1989;68:1752-1754.
  • Li MH, Bernabé E. Tooth wear and quality of life among adults in the United Kingdom. J Dent. 2016;55:48-53.
  • Lobbezoo F, Ahlberg J, Glaros AG, Kato T, Koyano K, Lavigne GJ, de Leeuw R, Manfredini D, Svensson P, Winocur E. Bruxism defined and graded: an international consensus. J Oral Rehabil. 2013 Jan;40(1):2-4. doi: 10.1111/joor.12011. Epub 2012 Nov 4
  • Lobbezoo F, Jacobs R, DE Laat A, Aarab G, Wetselaar P, Manfredini D.  Chewing on bruxism: associations, consequences and management. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2017 Jul;124(7-8):369-376. doi: 10.5177/ntvt.2017.07/08.16195. Dutch
  • Lobbezoo F, Naeije M. A reliability study of clinical tooth wear measurements. J Prosthet Dent. 2001;86: 597-602.
  • Loomans B, Hilton T. Extended Resin Composite Restorations: Techniques and Procedures. Oper Dent. 2016;41(Supplement 7):S58-S67.
  • Loomans B, Opdam N, Attin T, Bartlett D, Edelhoff D, Frankenberger R, Benic G, Ramseyer S, Sterenborg B, Wetselaar P, Vailati F, Hickel R, Pallesen U, Metha, Banerji, Lussi A, Wilson N. Severe tooth wear: European consensus statement on management guidelines. J Adhes Dent. 2017;19:111-119.
  • Loomans B, Opdam N. A guide to managing tooth wear: the Radboud philosophy. Br Dent J. 2018 Mar 2. doi: 10.1038/sj.bdj.2018.164. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 29495023.
  • Loomans BA, Cardoso MV, Opdam NJ, Roeters FJ, De Munck J, Huysmans MC, Van Meerbeek B. Surface roughness of etched composite resin in light of composite repair. J Dent. 2011 Jul;39(7):499-505. doi: 10.1016/j.jdent.2011.04.007. Epub 2011 May 6
  • Loomans BA, Cardoso MV, Roeters FJ, Opdam NJ, De Munck J, Huysmans MC, Van Meerbeek B. Is there one optimal repair technique for all composites? Dent Mater. 2011 Jul;27(7):701-9. doi: 10.1016/j.dental.2011.03.013. Epub 2011 May 14.
  • Loomans BAC, Kreulen CM, Huijs-Visser HECE, Sterenborg BAMM, Bronkhorst EM, Huysmans MCDNJM, Opdam NJM. Clinical performance of full rehabilitations with direct composite in severe tooth wear patients: 3.5 Years results. J Dent. 2018 Jan 12. pii: S0300-5712(18)30001-0. doi: 10.1016/j.jdent.2018.01.001. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 29339203.
  • Loomans BAC, Kreulen CM, Huijs-Visser HECE, Sterenborg BAMM, Bronkhorst EM, Huysmans MCDNJM, Opdam NJM. Clinical performance of full rehabilitations with direct composite in severe tooth wear patients: 3.5 Years results. J Dent. 2018 Mar;70:97-103. doi: 10.1016/j.jdent.2018.01.001. Epub 2018 Jan 12. PubMed PMID: 29339203.
  • Lussi A, Carvalho TS. Erosive tooth wear: a multifactorial condition of growing concern and increasing knowledge. Monogr Oral Sci. 2014;25:1-15. Review.
  • Lussi A, Schaffner M, Hotz P, Suter P. Dental erosion in a population of Swiss adults. Community Dent Oral Epidemiol. 1991 Oct;19(5):286-90.
  • Mehta SB, Banerji S, Millar BJ, Suarez-Feito JM. Current concepts on the management of tooth wear: part 1. Assessment, treatment planning and strategies for the prevention and the passive management of tooth wear. Br Dent J. 2012 Jan 13;212(1):17-27. doi: 10.1038/sj.bdj.2011.1099. Review.
  • Mesko ME, Sarkis-Onofre R, Cenci MS, Opdam NJ, Loomans B, Pereira-Cenci T. Rehabilitation of severely worn teeth: A systematic review. J Dent. 2016;48:9-15.
  • Mettes TG, Bruers JJ, van der Sanden WJ, Verdonschot EH, Mulder J, Grol RP, Plasschaert AJ. Routine oral examination: differences in characteristics of Dutch general dental practitioners related to type of recall interval. Community Dent Oral Epidemiol. 2005 Jun;33(3):219-26.
  • Milosevic A, Burnside G. The survival of direct composite restorations in the management of severe tooth wear including attrition and erosion: A prospective8-year study. J Dent. 2016;44:13-19.
  • Moayyedi P, Talley NJ. Gastro-oesophageal reflux disease. Lancet 2006;367:2086-2100.
  • Moazzez R, Bartlett D. Intrinsic causes of erosion. Monogr Oral Sci. 2014;25:180-196. doi: 10.1159/000360369. Epub 2014 Jun 26. Review.
  • Morley J, Eubank J. Macroesthetic elements of smile design. J Am Dent Assoc. 2001;132:39-45.
  • Mulic A, Tveit AB, Wang NJ, Hove LH, Espelid I, Skaare AB. Reliability of two clinical scoring systems for dental erosive wear. Caries Res. 2010;44:294-299.
  • Naeije M, Lobbezoo F, Visscher CM (red). Orale kinesiologie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2015.
  • New Classification of Physical Status. Anesthesiology. 1963;24:111.
  • Nickel JC, Liu H, Marx DB, Iwasaki LR. Effects of mechanical stress and growth on the velocity of tooth movement. Am J Orthod Dentofacial Orthop. 2014 Apr;145(4 Suppl):S74-81. doi: 10.1016/j.ajodo.2013.06.022.
  • Nieuw Amerongen A van. Speeksel en gebitselementen. Bussum: Uitgeverij Coutinho b.v.; 1999.
  • Nilsson M, Johnsen R, Ye W, Hveem K, Lagergren J. Lifestyle related risk factors in the aetiology of gastro-oesophageal reflux. Gut. 2004;53:1730-1735.
  • Opdam N, Skupien JA, Kreulen CM, Roeters J, Loomans B, Huysmans MD. Case Report: A Predictable Technique to Establish Occlusal Contact in Extensive Direct Composite Resin Restorations: The DSO-Technique. Oper Dent. 2016 Sep;41(S7):S96-S108. Epub 2016 Feb 26
  • Opdam NJ, Bronkhorst EM, Loomans BA, Huysmans MC. Longevity of repaired restorations: a practice based study. J Dent. 2012 Oct;40(10):829-35. doi: 10.1016/j.jdent.2012.06.007. Epub 2012 Jul 4
  • Pandolfino JE, Richter JE, Ours T, Guardino JM, Chapman J, Kahrilas PJ. Ambulatory esophageal pH monitoring using a wireless system. Am J Gastroenterol. 2003;98:740-749.
  • Papagianni CE, Meulen MJ van der, Naeije M, Lobbezoo F. Oral health-related quality of life in patients with tooth wear. J Oral Rehabil. 2013;40:185-190.
  • Peck CC. Biomechanics of occlusion − implications for oral rehabilitation. J Oral Rehabil. 2016 Mar;43(3):205-14. doi: 10.1111/joor.12345. Epub 2015 Sep 15. Review
  • Peumans M, De Munck J, Mine A, Meerbeek B van. Clinical effectiveness of contemporary adhesives for the restoration of non-carious cervical lesions. A systematic review. Dent Mater. 2014;30:1089-1103.
  • Pjetursson BE, Sailer I, Zwahlen M, Hämmerle CH. A systematic review of the survival and complication rates of all-ceramic and metal-ceramic reconstructions after an observation period of at least 3 years. Part I: Single crowns. Clin Oral Implants Res. 2007 Jun;18 (Suppl 3):73-85.
  • Poyser NL, Briggs PFA, Chana HS, Kelleher MGD, Porter RWJ, Patel MM. The evaluation of direct composite restorations for the worn mandibular anterior dentition – clinical performance and patient satisfaction. J Oral Rehabil. 2007;34:361-376.
  • Ramseyer ST, Helbling C, Lussi A. Posterior Vertical Bite Reconstructions of Erosively Worn Dentitions and the "Stamp Technique" - A Case Series with a Mean Observation Time of 40 Months. J Adhes Dent. 2015 Jun;17(3):283-9. doi: 10.3290/j.jad.a34135
  • Ray DS, Wiemann AH, Patel PB, Ding X, Kryscio RJ, Miller CS. Estimation of the rate of tooth wear in permanent incisors: a cross-sectional digital radiographic study. J Oral Rehabil. 2015;42:460-466. doi: 10.1111/joor.12288. [Epub 2015 Mar 10.]
  • Redman CD, Hemmings KW, Good JA. The survival and clinical performance of resin-based composite restorations used to treat localised anterior tooth wear. Br Dent J. 2003 May 24;194(10):566-572.
  • Rintakoski K, Ahlberg J, Hublin C, Broms U, Madden PA, Könönen M, Koskenvuo M, Lobbezoo F, Kaprio J. Bruxism is associated with nicotine dependence: a nationwide Finnish twin cohort study. Nicotine Tob Res. 2010 Dec;12(12):1254-60. doi: 10.1093/ntr/ntq190. [Epub 2010 Nov 1.]
  • Robertsson S, Mohlin B, Thilander B. Aesthetic evaluation in subjects treated due to congenitally missing maxillary laterals. A comparison of perception in patients, parents and dentists. Swed Dent J. 2010;34:177-186.
  • Sande FH van de, Collares K, Correa MB, Cenci MS, Demarco FF, Opdam NJM. Restoration survival: revisiting patients’ risk factors through a systematic literature review. Oper Dent. 2016;41(Suppl 7):S7-S26.
  • Siqueira WL, Custodio W, McDonald EE. New insights into the composition and functions of the acquired enamel pellicle. J Dent Res. 2012 Dec;91(12):1110-1118. doi: 10.1177/0022034512462578. [Epub 2012 Sep 26.] Review.
  • Smith BGN, Knight JK. An index for measuring the wear of tooth. Br Dent J. 1984;156:435-438.
  • Spijker A van ‘t, Kreulen C, Creugers N. Attrition, occlusion, (dys)function, and intervention: a systematic review. Clinical Oral Implants Research 2007;18(Suppl 3):117-126.
  • Spijker A van't, Rodriguez JM, Kreulen CM, Bronkhorst EM, Bartlett DW, Creugers NH Prevalence of tooth wear in adults. Int J Prosthodont. 2009;20:35-42. Review
  • Sterenborg BAMM, Bronkhorst EM, Wetselaar P, Lobbezoo F, Loomans BAC, Huysmans MDNJM. The influence of management of tooth wear on oral health-related quality of life. Clin Oral Investig. 2018 Feb 3. doi: 10.1007/s00784-018-2355-8. [Epub ahead of print] PubMed PMID: 29397468.
  • Treister N, Glick M. Rheumatoid arthritis: a review and suggested dental care considerations. J Am Dent Assoc. 1999;130:689-698.
  • Vakil N, Zanten SV van, Kahrilas P, Dent J, Jones R; Global Consensus Group. The Montreal definition and classification of gastroesophageal reflux disease: a global evidence-based consensus. Am J Gastroenterol. 2006;101:1900-1920.
  • Vela MF, Camacho-Lobato L, Srinivasan R, Tutuian R, Katz PO, Castell DO. Simultaneous intraesophageal impedance and pH measurement of acid and nonacid gastroesophageal reflux: effect of omeprazole. Gastroenterology 2001;120:1599-1606.
  • Velden U van der. The Dutch periodontal screening index validation and its application in The Netherlands. J Clin Periodontol. 2009 Dec;36(12):1018-1024. doi: 10.1111/j.1600-051X.2009.01495.x
  • Wabeke K. Het Dahlconcept. Houten: Accredidact; 2014;2.
  • Wazani BE, Dodd MN, Milosevic A. The signs and symptoms of tooth wear in a referred group of patients. Br Dent J. 2012;21:213-216.
  • Wegner SM, Kern M. Long-term resin bond strength to zirconia ceramic. J Adhes Dent. 2000 Summer;2(2):139-47.
  • West NX, H T, Macdonald EL, Seong J, Hellin N, Barker ML, Eversole SL. Erosion protection benefits of stabilized SnF2 dentifrice versus an arginine-sodium monofluorophosphate dentifrice: results from in vitro and in situ clinical studies. Clin Oral Investig. 2017;21:533-540.
  • Wetselaar P, Lobbezoo F, Koutris M, Visscher CM, Naeije M. Reliability of an occlusal and non-occlusal tooth wear grading system: Clinical use versus dental cast assessment. Int J Prosthodont. 2009;22:388-390.
  • Wetselaar P, Lobbezoo F. Diagnostiek van gebitsslijtage. Houten: Accredidact; 2015;2.
  • Wetselaar P, Lobbezoo F. The tooth wear evaluation system: a modular clinical guideline for the diagnosis and management planning of worn dentitions. J Oral Rehabil. 2016;43:69-80. Review.
  • Wetselaar P, Lobbezoo F. The tooth wear evaluation system: a modular clinical guideline for the diagnosis and management planning of worn dentitions. J Oral Rehabil. 2016;43:69-80.
  • Wetselaar P, Vermaire JH, Visscher CM, Lobbezoo F, Schuller AA. The prevalence of tooth wear in the Dutch adult population. Caries Res. 2016;50:543-550.
  • Wetselaar P, Wetselaar-Glas MJ, Koutris M, Visscher CM, Lobbezoo F. Assessment of the amount of tooth wear on dental casts and intra-oral photographs. J Oral Rehabil. 2016 Aug; 43(8):615-620. doi: 10.1111/joor.12405
  • Wetselaar P, Zaag J van der, Lobbezoo F. Tooth wear, a proposal for an evaluation system. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2011;118:324-328. Dutch.
  • Wienbeck M, Barnert J. Epidemiology of reflux disease and reflux esophagitis. Scand J Gastroenterol Suppl. 1989;156:7-13.
Externe bronnen
Help en toelichting

Hieronder vindt u een korte beschrijving als hulp bij het gebruik van de eLearning- en eindtoetsmodule van AccreDidact.

U kunt dit scherm (en andere schermen in deze module) sluiten door rechts bovenin op het blauwe kruis te klikken. Heeft u ondanks de onderstaande instructie toch nog vragen? Neem dan gerust contact met AccreDidact op: klik hier.

Menu en navigatie

De menu-navigatie bevindt zich aan de linkerkant en bevat de indeling van het programma. U ziet hier direct uw voortgang en door te klikken op reeds gelezen hoofdstukken kunt u navigeren door het programma. Als u een hoofdstuk heeft afgerond, wordt het menu bijgewerkt en ziet u dus uw voortgang.

Onder de inhoudsopgave vindt u verder – soms optioneel – de leerdoelen, informatie over de auteur(s), links naar externe bronnen en deze helpfunctie. Eenmaal geopend kunt u deze items sluiten door op het blauwe kruis rechts bovenin te klikken.

U kunt het menu ‘in- en uitklappen’ door op onderstaand icoon te klikken.

hamburger

Vragen beantwoorden

De vragen in deze module – entreetoets, tussenvragen, vragen bij een casus en toetsvragen – kunt u beantwoorden door een of meer vakjes aan te klikken of – in het geval van open vragen – tekst te typen in het tekstvak. Zodra uw antwoord is genoteerd, verschijnt het juiste antwoord met een toelichting en kunt u verder lezen.

Let op: in sommige browsers moet u – bij open vragen – naast het tekstvak klikken om uw antwoord vast te leggen en verder te kunnen gaan.

Let op: bij meerkeuzevragen met meer opties dient u altijd even te bevestigen wat uw definitieve antwoord is, zie de afbeelding hieronder. Nota bene: heeft een meerkeuzevraag slechts een enkel goed antwoord dan staat voor de antwoordcategorieën geen vierkantje maar een rondje.

meerkeuze

Kan ik tussentijds stoppen en afsluiten?

Ja, dat kan. Uw voortgang en ingevoerde antwoorden blijven bewaard voor de volgende keer dat u het programma weer opent.

Verdieping

Op diverse plaatsen in de tekst vindt u in de rechtermarge een icoon dat aangeeft dat er op dit punt een verdieping staat. Een verdieping kan extra toelichting of aanvullende informatie bevatten. U opent de verdieping door op het icoon te klikken en kunt deze weer sluiten door op het blauwe kruis rechts bovenin te klikken.

verdieping2

Noten

In de lopende tekst vindt u in een donker rondje de noten: als u erop klikt ziet u de achterliggende tekst. Met een volgende klik sluit de noot en kunt u weer verder.

Externe links

Zowel de lopende tekst als verdiepingen en de toelichting op vragen kunnen links naar externe websites bevatten. Als u hierop klikt, wordt er altijd een nieuw venster of tabblad in uw browser geopend. Hierdoor blijft de module van AccreDidact beschikbaar.

Afbeeldingen

De afbeeldingen die u in de programma’s van AccreDidact aantreft, zijn mogelijk geschaald om ze goed weer te geven in de lopende tekst. U kunt altijd op de afbeelding klikken om deze te tonen in het werkelijke formaat, zodat u eventuele details beter kunt zien. U kunt de afbeelding weer sluiten door ergens in uw scherm te klikken.

Literatuurlijst, leerdoelen en auteurs

Deze items vindt u aan de linkerkant van het scherm, in het menu onder de inhoudsopgave. Als u een item geopend heeft, kunt u dit sluiten door op het blauwe kruis rechts bovenin te klikken.

Eindtoets

De afsluitende toets bestaat uit meerkeuzevragen. Net als in de eLearning is er naast de vraagstelling ook een visueel verschil tussen vragen met een goed antwoord (rondjes) en vragen waarbij u om meerdere antwoorden wordt gevraagd (vierkantjes).

Heeft u de toets gehaald dan komt u in een scherm waarin u een korte enquête over de nascholing kunt invullen. Daarna kunt u uw punten direct laten toevoegen aan GAIA/PE-Online/KABIZ/KRT (kies ‘nee’ als u niet geregistreerd bent of uw punten elders verzamelt) en aangeven hoe lang u over de nascholing, inclusief toets, heeft gedaan.

U heeft drie pogingen om de eindtoets met een voldoende af te ronden. Mocht u nog een poging nodig hebben dan moet de toets gereset worden (zie hieronder). U zult de eLearning dan opnieuw moeten doorlopen.

resultaat

Externe bronnen en verklarende woordenlijst

Indien nuttig kunnen aan een eLearning externe bronnen (denk aan een online rekentool of het Farmacotherapeutisch Kompas) en/of een woordenlijst worden toegevoegd. Net als bij alle andere vensters geldt dat u deze met een klik op het blauwe kruis rechts bovenin sluit.

Beeld bij dit programma
Leerdoelen

Na het doorlopen van deze eLearning kunt u:

  • gebitsslijtage benoemen en de etiologie duiden;
  • gebitsslijtage herkennen (kwalificeren) en de ernst bepalen (kwantificeren);
  • gebitsslijtage monitoren;
  • de bij een individu passende behandeling kiezen.
Samenvatting

Er komt steeds meer bewijs dat een terughoudende en minimaal invasieve aanpak bij de meeste patiënten met ernstige gebitsslijtage de voorkeur verdient. Deze patiënten hebben een hoog risico op het falen van restauraties. Bij patiënten zonder directe hulpvraag lijkt monitoren de juiste weg te zijn om het proces voor de patiënt te verduidelijken. Wanneer blijkt dat de slijtage (sterk) is toegenomen en preventieve maatregelen niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd, kan een gedeeltelijke of volledige restauratieve rehabilitatie worden uitgevoerd volgens het zogenaamde dynamisch behandelconcept. In ieder geval dient zo weinig mogelijk gezond tandweefsel te worden weggenomen en wordt bij voorkeur een additieve restauratietechniek toegepast.

Auteurs

Dr. Wetselaar, P.

Peter Wetselaar studeerde in 1986 als tandarts af aan de Universiteit van Amsterdam. Sindsdien is hij werkzaam in een algemene praktijk (nu ook verwijspraktijk) in Heemstede. Van 2004 tot 2007 volgde hij de postinitiële opleiding Orale kinesiologie aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Naast zijn eigen praktijk is hij sinds 2011 chef de clinique van de stafkliniek Orale kinesiologie van het ACTA en sinds 2014 opleider van de postinitiële opleiding Orale kinesiologie, thans onderdeel van Oral Health Sciences (OHS). In 2016 verdedigde hij met succes aan de Universiteit van Amsterdam zijn proefschrift The Tooth Wear Evaluation System: development and applications. Hij is erkend als tandarts-gnatholoog door de Nederlandse Vereniging voor Gnathologie en Prothetische Tandheelkunde (NVGPT), als restauratief-tandarts door de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde (NVVRT) en als tandarts-slaapgeneeskundige door de Nederlandse Vereniging voor Tandheelkundige Slaapgeneeskunde (NVTS).

Dr. Loomans, B.A.C.,

Bas Loomans (1974) promoveerde in 2007 aan de Radboud Universiteit te Nijmegen op het proefschrift Proximal contact tightness of posterior composite restorations. In 2008 werkte hij enkele maanden als gastdocent en onderzoeker bij de KU Leuven. In december 2021 werd hij benoemd tot hoogleraar Orale functieleer en Restauratieve tandheelkunde aan het Radboudumc. Hij is betrokken bij diverse onderzoeksprojecten en geeft onderwijs aan studenten en PAOT-cursussen aan tandartsen. Hij wordt geregeld gevraagd voor lezingen in binnen- en buitenland. Tevens is hij projectleider van het Radboud Tooth Wear Project, een klinisch project dat zich richt op de etiologie en behandeling van ernstige gebitsslijtage. Daarnaast is hij begeleider van een zestal PhD-studenten die onderzoek doen naar ernstige gebitsslijtage en smart composietmaterialen. Hij is (co)auteur van zeventig internationale publicaties en hij schreef hoofdstukken voor diverse leerboeken. Naast zijn aanstelling bij het Radboudumc is hij een dag per week werkzaam als algemeen practicus in de verwijs- en groepspraktijk Mondzorg Oost te Nijmegen, waar zijn speciale aandacht uitgaat naar de behandeling van verworven en aangeboren gebitsafwijkingen zoals ernstige gebitsslijtage, schisis en amelogenesis imperfecta met adhesieve, reconstructieve tandheelkunde.

Dr. Opdam, N.J.M.,

Niek Opdam studeerde in 1980 af als tandarts aan de Katholieke Universiteit Nijmegen (KUN). Hij is reeds vele jaren als universitair hoofddocent verbonden aan het Radboudumc te Nijmegen. Naast het geven van onderwijs doet hij onderzoek op het terrein van de restauratieve tandheelkunde met als speciale aandachtsgebieden restauratief werk in de algemene praktijk, secundaire cariës en ernstige gebitsslijtage. In 1998 promoveerde Opdam op het proefschrift Clinical procedures for posterior composite restorations. Hij schreef meer dan 120 artikelen in internationale tijdschriften. Hij is spreker op diverse congressen over de gehele wereld. Van 2012-2016 was hij visiting professor aan de Federal University of Pelotas, Brazilië. Opdam is daarnaast editorial board member van het Journal of Dentistry en het Journal of Adhesive Dentistry, en board member van de European Federation of Conservative Dentistry. Tevens was hij voorzitter van de Practice Based Research Group van de International Association for Dental Research (IADR). Naast zijn aanstelling bij de universiteit heeft hij een parttime verwijspraktijk in Den Bosch met als differentiatie de adhesieve tandheelkunde.

Prof. dr. Lobbezoo, F.

Frank Lobbezoo is tandarts-gnatholoog en hoogleraar orale kinesiologie. Hij studeerde in 1988 cum laude af aan de Universiteit van Utrecht. In 1992 promoveerde hij aan diezelfde universiteit op het gebied van de temporomandibulaire disfunctie, waarna hij gedurende drie jaar postdoctoraal onderzoek verrichtte aan de Universiteit van Montreal (Quebec, Canada). Daar legde hij zich toe op de tandheelkundige slaapgeneeskunde, in het bijzonder de orale bewegingsstoornissen. Sinds 1996 is hij werkzaam bij het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), alwaar hij in 2005 als hoogleraar werd benoemd. Sinds 2014 is hij voorzitter van de afdeling Mondgezondheidswetenschappen en vicedecaan. Frank Lobbezoo is Past-President van de European Academy for Craniomandibular Disorders (EACD) en van het International Consortium for RDC/TMD-based Research, een netwerk van de International Association for Dental Research (IADR), Visiting Professor aan de University of Adelaide in South-Australia, en Visiting Professor aan het College of Dentistry van de New York University. In 2016 ontving hij een Honorary Professorship van de School & Hospital of Stomatology Shandong University in Jinan, Shandong, China.

Opmerkingen

Toets

Bij dit nascholingsprogramma hoort een afsluitende toets. De 4 KRT en Q-keurmerk punten worden toegekend als u de toets succesvol (≥ 70% correct beantwoord) hebt afgerond.